اندازه شن و ماسه تعیین کننده انواع شن و ماسه می باشد که مطابق استاندارد ملی ایران به شماره 302 تعیین و تعریف شده است. شن و ماسه برای کار و مصارف ساختمانی به دو گونه تهیه می شود که عبارت است از شن و ماسه طبیعی و شن و ماسه شکسته.
اندازه شن و ماسه شن و ماسه برای کار و مصارف ساختمانی به دو گونه تهیه می شود که عبارت است از شن و ماسه طبیعی و شن و ماسه شکسته همانطور که از نام آنها مشخص است شن و ماسه طبیعی بصورت عادی در طبیعت وجود داشته و پس از سرند کردن و شستن آماده استفاده می باشند. بستر رودخانه ها و سواحل منبع طبیعی شن و ماسه سرند شده می باشند و به همین ترتیب شن و ماسه هایی که از خرد کردن و شکستن سنگ ها و قلوه سنگ ها حاصل می شوند پس از الک کردن و جداسازی بر اساس دانه بندی بصورت شن و ماسه به فروش می رسند. مطابق استاندارد 302 برحسب ابعاد دانه بندی می توان شن و ماسه را به دسته های شن درشت دانه، شن متوسط، شن ریز دانه، ماسه درشت دانه، ماسه متوسط،ماسه ریز و ماسه بسیار ریز دانه تقسیم نمود که هر یک متناسب با ویژگی های خود مورد استفاده قرار می گیرند. بطور کلی دانه هایی که قطر آنها بین 0.02 تا 2 میلی متر باشد را ماسه می گویند که اهم کاربرد انواع ماسه در ساخت انواع ملات، بتن و آجرهای ماسه-آهکی می باشد و به همین ترتیب به دانه هایی که قطرشان بزرگتر از 2 میلی متر باشد شن گفته می شود که اهم کاربرد انواع شن در، صنعت بتن سازی،شیشه سازی،سنباده سازی،پی ریزی ساختمان، ساخت مصالح پیش ساخته و غیره می باشد. در جدول زیر اندازه دانه بندی انواع شن و ماسه بر حسب استاندارد نشان داده شده است.
بهترین و باربرترین شکل دانه از نظر هندسی برای مصرف در بتن شکل نزدیک به کره است و هر قدرشکل به صفحه نزدیک تر باشد ویا دراز باشد نامطلوب بوده و قطعه ریخته شده با آن از مقاومت کمتری برخوردار می باشد به همین دلیل مجموع دانه های دراز وپهن مورد مصرف دربتن نباید از 15 درصد مجموع شن وماسه بیشتر باشد .در تصویر زیر شکل و بافت دانه های شن و ماسه نشان داده شده است
و نکته آخر اینکه در صنعت ساختمانی دسته بندی هایی بر حسب ابعاد و شکل ظاهری شن و ماسه صورت گرفته که متناسب با کابرد محصول در مصارف مختلف می باشد که عبارت است از:
دسته بندی انواع ماسه بر حسب ظاهر:
- ماسه گرد (ماسه بادی)
- ماسه شبه گرد
- ماسه گوشه دار
- ماسه مخلوط
و به همین ترتیب برای انواع شن نیز برحسب ظاهر نامگذاری های زیر صورت گرفته است:
- شن ریز
- شن نخودی و بادامی
- شن سوزنی
- شن پولکی